Hayır Diyememek

 

 

 

 

 

 

Akşam işten çıktınız. Saatler süren trafiğin sonunda eve varabildiniz. Yorgunluktan bitap düşmüş haldesiniz ve tek hayaliniz o en sevdiğiniz koltuğunuza yayılarak aylardır beklediğiniz filmi izleyip bir şeyler yemek. Yemek hazır, film hazır ve siz hazırsınız. Tam başlat düğmesine basacakken telefonunuz çalmaya başlıyor. Arayan arkadaşınız. İlk başta duymamış gibi yapıp filmi izlemeye başlayacakken ya kötü bir şey olduysa diye düşünerek yapacağınız şeyden vazgeçip telefonu açıyorsunuz. Arkadaşınız iyi ve hatta ikinizin olduğu bir akşam programı yapmış, sizi dışarıya çağırıyor. Önce önünüzdeki yemeğe sonra başlatma ekranında kalmış filminize ve daha sonra da yayılarak oturduğunuz koltuğunuza bakıyorsunuz. İçinizden evet demek hiç gelmiyor. Sanki bunu hissetmiş gibi arkadaşınız da daha çok konuşmaya ve yapacağınız programın güzelliğini anlatmaya başlıyor. Onun bu mutlu hallerini duydukça “hayır” demek daha da zorlaşıyor. Siz de dayanmayıp içiniz ne kadar çok istemese de “Tamam olur, gelirim.” diyorsunuz.

Yukarıda anlattığım olaya benzer bir durumu her birimiz illa ki yaşamışızdır. Yapmak istemediğimiz bir işi yapmış, gitmek istemediğimiz bir yere gitmişizdir. Çünkü hayır demek evet demekten daha zor gelmiştir bize. Neden? Neden hayır demekte bu kadar çok zorlanıyoruz? Aslında birçok sebep var. Ben size birkaçından bahsedeceğim.

1-Sevilmeme Korkusu: Bizler her daim birileri tarafından sevilmek isteriz. O sevgi bir gün bizim yüzümüzden biterse kendimizi çok kötü hissederiz. Bu yüzden de hayır demekten çok korkarız. İnanırız ki eğer biz karşımızdakine hayır dersek o kişi bizi sevmeyi bırakır ve bize önem vermez. Bu yüzden de ikili ilişkilerde fazlasıyla fedakar oluruz.

2-İncitme Korkusu: Karşımızdaki kişi sevdiğimiz biriyse onu üzmekten çok korkarız. Ona hayır demek sanki onu reddediyormuşuz gibi gelir bize. Biz sadece onun fikrini ve söylemlerini reddediyoruz, kendisini değil. Ama bunu karşı tarafın da böyle düşüneceğini düşünmez ve bize kırılacağına inanırız.

3-Kavgadan Kaçınma: Birine hayır dediğimizde o kişiyle kavga etme olasılığımızın olduğunu düşünür ve eğer kavga edersek aramızın daha da bozulacağına inanırız.

4-Fırsatları Kaçırmamak: Özellikle iş dünyasında olan insanlar önüne sunulan her şeyi bir fırsat olarak görür. Bu yüzden de ona maddi olarak da makam mevki olarak da bir şey kazandırmayan şeyleri bile belki bir gün yardımı dokunur diye düşünüp kabul ederler. Bu her şeyi kabul eden tarafları yüzünden bazen gerçekten de onlar için birer fırsat olan şeyleri kaçırmalarına sebep olur.

5-Kahraman Rolü: İnsanların bizden istedikleri şeyleri yerine getirerek onlara yardım ettiğimizi, bizim dsayemizde sorunlarının çözüldüğünü düşünür ve kendimizi kahraman ilan ederiz. Onlara evet diyerek ne kadar çok başarılı ve becerikli olduğumuzu göstermiş oluruz.

İşte bu gibi sebeplerden dolayı hayır demek bizim için çok zorlayıcıdır. Biz hayır diyemedikçe kendimize zarar veririz. Stres seviyemiz artar kendimizle hep bir çatışma halinde oluruz. Bu çatışmalar yüzünden anksiyete ve depresyon gibi bazı ruhsal hastalıklarla karşılaşırız.

Hayır diyemedikçe birçok işle uğraşırız. Bu işler bizim hem hayat enerjimizi hem de zamanımızı fazlasıyla çalar. Onlar yüzünden yaratıcılığımız ve üretkenliğimiz azalır. Zamanı yetiştiremediğimiz için asıl önemli işleri ertelememize ve ihmal etmemize neden olur.

Başkalarına hayır diyemedikçe benliğimizden vermeye başlarız. Biz kendimizle ilgili insanlara sınır çizmezsek onlar her daim bizim alanımıza girer ve özgürlüğümüzü çiğner. Bu yüzden hayatımızın sınırlarını çizmeli ve hayır diyerek bunu insanlara göstermeliyiz.

Peki hayır diyebilmek öğrenilebilir mi? Bizler bunu nasıl yapacağız?

Nasıl Hayır Denilir?

Öncelikle hayır demek öğrenilebilir. İlk başta zorlansak da elbet bunu başarabiliriz. Hayır diyebilmek için kendimize dönmeli ve neden hayır demek istediğimizi bulmalıyız. Karşı tarafa hayır dediğimizde yaşanılabilecek olası durumları nasıl karşılayacağımızı bulmalı. Kazançlarımızı ve kayıplarımızı düşünmeliyiz.

Bir arkadaşımıza hayır dediğimizde o arkadaşımız bize sinirleniyor, küsüyor hatta arkadaşlığımızı bitirme aşamasına geliyorsa onun bizim gerçek arkadaşımız olup olmadığını düşünmeliyiz. O sadece çıkarları için mi bizim yanımızda ve bizim için ne kadar değerli?

Bu soruları kendimize sorduk. Düşündük taşındık ve hayır demeye karar verdik. Ama “hayır” kelimesi bizi korkutuyor. O zaman hayır manasına gelen başka kelimeler kullanırız. Maalesef, bana uygun değil, önerin bana cazip gelmedi… Gibi sözler bize daha kolay gelebilir. Zaman kazanabilmek için “Biraz düşüneyim.” denilebilir. Neden hayır dediğinizi güzel bir dille açıklayarak durumu daha da kolaylaştırabilirsiniz.

Ama şu var ki “belki” kelimesini kullanmamalısınız. Belki kelimesi karşı taraf için evet olarak algılanabilir ve bu da bizim hiç istemediğimiz bir şeydir.

Hayır demek bizi daha iyi hissettirir. Kendimize olan saygımız artar. Özgüvenimiz yükselir ve stres seviyemiz azalır. Umarım her birimiz hayır demeyi öğrenir ve hayatımızı daha iyi bir hale getirebiliriz.