Özsaygı

Her bir insan büyüğüne, küçüğüne; tanıdığına ya da tanımadığına saygı göstermekle yükümlüdür değil mi? Biz her zaman saygı gösterirsek saygı görürüz diye düşünürüz. İşte bu yüzden etrafımızda olan insanlara karşı dikkatli davranmaya çalışırız. Kendimiz dışındakileri düşündük, tamam ama ya biz; kendimiz? O ne olacak? Ona karşı da saygı gösteriyor muyuz? İşte tam bu noktada karşımıza özsaygı çıkıyor.

Özsaygı Nedir?

Özsaygı kişinin kendi değeriyle ilgili olan genel duygu ve düşünceleridir. Kişi kendine ne kadar değer veriyor, ne kadar seviyor, onaylıyor, ödüllendiriyor, hatalarıyla kabul ediyor; bunlar ve bunlar gibi birçok ölçütü bulunuyor.

Özsaygıyı etkileyen birçok faktör vardır. Bunlar; genetik, yaş, sağlık, tecrübe, yaşam kalitesi, kişilik, düşünce şekli, diğer insanların tepkileri… İşte bu yüzden özsaygı değişebilen bir şeydir. Hayatımız, etrafımızda gerçekleşen olaylar ve kendimiz değiştikçe özsaygımız da sabit durmak yerine değişir. Özsaygı seviyemiz bazı testlerle beraber de ölçülüp öğrenilebilir. Eksik özsaygı seviyesiyle karşılaştığımızda bunu geliştirip arttırabiliriz.

Özsaygısı Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir?
• Kötü bir çocukluğa sahip olmak
• Travma yaşamak
• Negatif iç sese sahip olmak
• Başarısız olma durumu
• Özgüven eksikliği
• Başkalarının ondan daha iyi olduğuna inanmak
• Kendinin zayıf yönlerine odaklanmak, üstün yönlerini görmemek

Özsaygısı Eksik Olan İnsanların Özellikleri

• Kendinden nefret etme durumu.
• Çabuk sinirlenme ve kızma.
• Verdikleri kararlardan şüphe duyma.
• İnsanlarla ilişki kurmakta zorlanma.
• Sınır koyamama.
• Risk almaktan ve yeni şeyler denemekten kaçınma.
• Başkalarının düşüncelerini kendi düşüncelerinden üstün görme.
• Zayıf yönlerine odaklanma.
• Hayır demekte zorlanma.
• Korku, endişe, kaygı gibi duygular yaşama.
• Olumsuz deneyimlerin onları eksilttiğini düşünme.
• Hayatta başına gelen her şeye olumsuz bir pencereden bakma.
• Kendilerini başkalarıyla kıyaslama.

Özsaygısı Yüksek Olan İnsanların Özellikleri

• Kendilerini takdir etmekten korkmazlar.
• Kendi değerinin farkındadırlar.
• Sınır koymayı bilirler.
• Kendini keşfetmeyi severler.
• İnsan ilişkilerinde sevgi dolu ve şendirler.
• Düşüncelerini insanlarla paylaşmaktan korkmazlar.
• Geçmişe takılıp kalmazlar.
• Olumlu ve olumsuz duyguları tanırlar. Bunların hayatın getirileri olduğunu ve herkesin bunları yaşaması gerektiğini bilir ve kabul ederler.
• Risk alırlar. Risk alarak büyüyebileceklerini bilirler.
• Yeni deneyimlere açıktırlar.
• Aldıkları eleştirileri hoşnutlukla karşılar ve bu eleştirilerin onları yıldırmasına müsaade etmezler.

Sağlıklı bir özsaygıya sahip olan insanlar kendine acımayı bırakır. Karşılaşılan zorluklar karşısında yılmaz ve vazgeçmez. Herkesin zor zamanlar yaşayabileceğini, elbet bu günlerin de geçeceğini bilir. Yaşadıklarını kabullenir, onlardan ders çıkarır. Yaşanılanlara deneyim gözüyle bakar.

Özsaygısı yüksek olan kişiler değerlerine ve inançlarına sadıktır. İnsan ilişkilerinde paylaşmaktan korkmaz. Başkalarıyla kolayca iletişim kurabilir. Başkalarının düşüncelerine önem verir.

Peki, bizler nasıl özsaygımızı yükseltebiliriz?

Özsaygıyı Yükseltme Yolları

1) Kendini İyi Tanımak: İnsan duygu ve düşüncelerini, yaşam biçimini, nasıl bir kişi olduğunu tanımalıdır.

2) Kendini Kabul Etmek: Kişi kendini doğruları yanlışlarıyla kabullenmeli. Yaptığı yanlışların nedenini bulup bunları düzeltmeye çalışmalıdır.

3) Mükemmeliyetçi Olmayı Bırakmak: Herkes başarısızlık yaşar, hatalar yapar ve yanlış yollara girer. Bu yüzden kendimize hata yapma izni vermeliyiz. Hem hata yaparak büyür ve gelişiriz.

4) Yeniliklere Açık Olmak: Bu hayatta her şey değişir. Herakleitos’un da dediği gibi “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” İşte bu yüzden yenilikleri kendimizi geliştirme yolları olarak görmeli ve hayata ayak uydurmalıyız.

5) Başarılarımızı Unutmamak: İnsanlar çoğunlukla yaptığı yanlışları ve hataları unutmaz. Ama ya başarılarımız? Onlar bizim her şeyimiz. Kendimizi sevme yolunda kendimize, yaptığımız doğruları ve kazandığımız başarıları hatırlatmalıyız. Unutmayalım ki her birimiz ne badireler atlattık ve bu günlere gelebildik. Kendimizi her daim takdir edelim.

İşte yukarıda verdiğim bazı yollar sayesinde özsaygımızı geliştirebiliriz. Her insan çok önemlidir. Kendimizi sevip saygı göstermeliyiz ki insanları da sevebilelim ve anlayabilelim.

Kaynaklar
https://www.yasantipsikoloji.com/kisisel-gelisim/ozsayginizi-arttirmanin-yollari