Sınav kaygısı her sene öğrencilerin yaşamak zorunda kaldığı her anlamda onları kötü etkileyen bir durumdur. Öğrenilen bilgilerin sınav esnasında hatırlanmamasına ve etkili bir şekilde kullanılmamasına sebebiyet verir. Öğrencilerin sınava yüklediği anlama bağlı olarak bu durumun hissedilme ve görülme etkisi artar. Başarıyı düşüren korku, endişe ve kaygı durumudur.
Sınav Kaygısının Nedenleri Nedir?
• Mükemmeliyetçi bakış açısı
• Rekabetçi kişilik yapısı
• Aile ve çevresinin baskı göstermesi
• Sınava yeterince hazırlanmamak
• Ders yükünün fazla olması
• Öğrencinin doğru bir çalışma stratejisinin olmaması
• Öğrencinin daha önceki başarıları ve başarısızlıkları
• Gerçekçi olmayan düşünce kalıpları
• Sınavı hayattaki tek başarı kriteri olarak görmesi
Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?
Sınav kaygısı yaşayan kişiler zihinsel, duygusal, davranışsal ve fiziksel birçok belirti gösterir. Bunlar;
• Öz güven eksikliği
• Sürekli kendini eleştirme
• Sınav esnasında ya da öncesinde kötü bir şey olacak korkusu
• Dikkat ve konsantrasyon eksikliği
• Endişe
• Sinir ve öfke
• Depresif ve panik ruh hali
• Sürekli ağlama isteği
• Başarısızlık korkusu
• Çalışma konusunda isteksizlik
• Dikkatsizlik
• Unutkanlık
• Sınavla ilgili konuşmak istememe
• Yorgunluk ve halsizlik
• Mide ve bağırsak problemleri
• Baş ağrısı
• Terleme
• Tedirginlik
• Uyku düzensizliği
• Yeme bozukluğu
Sınav Kaygısının Oluşmasına Sebebiyet Veren Düşünceler Nelerdir?
• Sınava ne gerek var?
• Bu bilgiler ne işimize yarıyor?
• Sınavda başarısız olacağım.
• Konular yetişmeyecek.
• Sınava hazırlanmak için yeterince vaktim yok.
• Sınav kötü geçecek.
• Hiçbir şeyi anlamıyorum.
• Ailemi üzeceğim.
Yukarıda yazdığım düşünceler öğrencinin kaygı hissetmesine neden olur. Olumsuz düşünceler yerine olumlu düşünceler düşünmeye çalışmak öğrenciye daha iyi gelir. “Başarısızlık dünyanın sonu değil. Yapabileceğimin en iyisini yapacağım. Yeterli zamanım olmasa da olan zamanımı daha etkili bir şekilde kullanacağım. Başarısız olmak tembel ya da beceriksiz olduğum anlamına gelmez. Başarısızlık ailemin bana olan sevgisini azaltmaz.” Bu gibi düşünceler kaygıyı azaltmaya yardımcı olur ve başarıya ulaşmayı kolaylaştırır.
Sınav Kaygısı ile Nasıl Başa Çıkılır?
Her duyguda ve olayda olduğu gibi yaşanılan bu durumu kabullenmek ve tanımaya çalışmak çok önemlidir. Yaşanılan kaygının temelinde ne olduğu ve hangi durumda daha fazla ortaya çıktığı bulunmalıdır. Öğrencinin olumsuz duyguları ve düşünceleri yeniden sorgulanmalı, farklı bir bakış açısıyla yeniden irdelenmelidir. Öğrencinin kendini yeterli ve yetersiz bulduğu alanlar bulunmalı ardından da gelişimin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Nefes egzersizleri, gevşeme çalışmaları, dikkat ve odak toplama teknikleri öğrenilmeli ve kullanılmalıdır.
Sınav öncesinde dengeli beslenmeye ve yeterli uyku almaya özen gösterilmelidir. Zaman yönetimine önem verilmeli, sınav çalışmaları son güne ya da geceye bırakılmamalıdır. Kriz anında ne yapılması gerektiği öğrenilmelidir. Sınava boş mide ile gidilmemelidir.
Sınav esnasında ise olumsuz duygu ve düşünceler gelirse onlar yerine olumlu düşünce alternatifleri bulmaya çalısın. Bildiğiniz rahatlama tekniklerini kullanın. Sınav bittiğinde kendinizi ödüllendirin. Sınavdaki eksikliklerinizi bulun ve onları gözden geçirerek gelecekte bunlarla ilgili neler yapabileceğinizi planlayın.
Aileler Neler Yapmalıdır?
Aileler çocuklarını başkaları ile kıyaslamamalıdır. Çocuğun aldığı sonuçlara yönelik olumsuz yorumlarda bulunmamalıdır. Çocuğa karşı baskı kurmamalıdır. Sınav başarısının iyi bir evlat olmakla ilgili olmadığını çocuğa her daim söylemeli, başarısızlık sonucunda çocuğa olan sevginin azalmayacağına dair güveni çocuğa aşılamalıdır. Sonuç ne olursa olsun her daim onun yanında olmalı ve bunu ona hissettirmelidir.
Öncelikle kendime ve diğer tüm öğrencilere söylemek istediğim şeyler sınavın dünyanın sonu olmadığı, sağlığımızın ve varlığımızın her şeyden daha önemli olduğu, hayatın bir bilinmez olduğu ve neyin neden olduğunu şu an öngöremesek de gelecekte bunu daha iyi anlayabileceğimizdir. Şu an kötü gözüken yarın iyi gözükebilir. Bunu aklımızdan çıkarmamalıyız.
Posted on